عوامل و انگیزه های مدگرایی جوانان - بخش اول - سایت جامع صــبح وصــــال

عوامل و انگیزه های مدگرایی جوانان – بخش اول

۰۷ شهریور ۱۳۹۸ sobhevesal اجـــــــــــــتماعی دیدگاه‌ها برای عوامل و انگیزه های مدگرایی جوانان – بخش اول بسته هستند

انگیزه افراد در گرایش به مدگرایی بسیار متفاوت است و نمی توان انگیزه مشخصی را به عنوان انگیزه مشترک تمامی افراد مدگرا نام برد، به طور کلی این انگیزه ها به دو بخش انگیزه های فردی و روان شناختی و انگیزه های اجتماعی قابل تقسیم بندی هستند. در این مقاله به انگیزه های اجتماعی اشاره می کنیم.

فشارهای اجتماعی، یکی از مهمترین دلایل گرایش افراد به مدگرایی در جامعه محسوب می شود.
چکیده : انگیزه افراد در گرایش به مدگرایی بسیار متفاوت است و نمی توان انگیزه مشخصی را به عنوان انگیزه مشترک تمامی افراد مدگرا نام برد، به طور کلی این انگیزه ها به دو بخش انگیزه های فردی و روان شناختی و انگیزه های اجتماعی قابل تقسیم بندی هستند. در این مقاله به انگیزه های اجتماعی اشاره می کنیم.

مقدمه

مد در لغت عبارت است از «واژهای که به معنای سلیقه، روش، شیوه و … به کار می‌رود و از واژه‌ فرانسوی (mode) گرفته شده است»[۱]. مد در اصطلاح «عبارت است از روش و طریقه ای موقتی که بر اساس ذوق و سلیقه‌ی افراد یک جامعه، سبک زندگی، از جمله شکل لباس پوشیدن، نوع آداب پذیرایی و معاشرت و تزیین و معماری خانه و… را تنظیم می‌کند»[۲].

در واقع «مدها» الگوهای فرهنگی ای هستند که توسط بخشی از جامعه، پذیرفته می شوند و دارای یک دوره‌ى زمانی نسبتا ًکوتاه اند، سپس فراموش می شوند. برخی مد را به معنای الگوی رفتاری می‌دانند؛ یعنی فرد، نمونه‌ رفتار و کردار مطلوب یا نامطلوب را در دیگران مشاهده می‌کند و خود را با آن تطبیق می‌دهد. که البته به نظر می‌رسد این تعریف در واقع اثر و پیامد مدگرایی است و نه تعریف آن. از سوی دیگر این تعریف نیز برای مد در نظر گرفته شده است: «مدگرایی» آن است که فرد، سبک لباس پوشیدن و طرز زندگی و رفتار خود را، طبق آخرین الگوها تنظیم کند و به محض آن که الگوی جدیدی در جامعه رواج یافت، از آن یکی پیروی نماید.
گستره‌ى مد به اندازه‌ى گستره‌ى زندگی انسان است و تمامی شئونات آن را در بر می گیرد. تغییرات مدگونه، در علوم و فنون نظریه ها، گرایش به جنبه های مختلف علمی، الگوهای تربیتی، سبک منش و رفتار، پوشش، آرایش، محیط آرایی و … قابل تسرّی است. با وجود آن که مد و مدگرایی کل گستره‌ى زندگی اجتماعی را در بر می گیرد، پوشاک و سبک و شیوه‌ى آرایش، شاخص ترین کالای مدشونده محسوب می شود

انگیزه های مدگرایی

انگیزه افراد در گرایش به مدگرایی بسیار متفاوت است و نمی توان انگیزه مشخصی را به عنوان انگیزه مشترک تمامی افراد مدگرا نام برد، اما به طور کلی این انگیزه ها در دو بخش «انگیزه های فردی و روان شناختی» و «انگیزه های اجتماعی» قابل تقسیم بندی هستند که در اینجا تعدادی از مهم ترین آن ها را بررسی خواهیم کرد

انگیزه های اجتماعی

برخی افراد مدگرا با انگیزه های اجتماعی قدم در این مسیر می گذارند که به چند مورد آن اشاره می کنیم؛

۱٫ تظاهر به ترقی اجتماعی

در جامعه مادیگرا، میزان توانایی های مالی جایگاه اجتماعی افراد را تعیین می کند. هر فرد تا زمانی که در مقایسه با دیگران احساس کمبود کند، پیوسته از نصیب کنونی اش در ناخشنودی شدید به سر خواهد برد، اما زمانی که همین شخص به معیار متعارف قدرت مالی یا به طبقه مطلوبش دست یابد، آن ناخشنودی شدید، جایش را به این توقع بی قرارانه می دهد که باید فاصله قدرت مالی خود را با متوسط قدرت مالی طبقه اش کمتر کند.
در چنین شرایطی هر طبقه ای تا آنجا که می تواند، سبک زندگی طبقه بالاتر از خودش را الگو قرار می دهد. در نتیجه، اعضای هر قشری شیوه زندگی و رفتار قشر بالاتر از خود را الگو قرار می دهند و با همه توان می کوشند تا مطابق این سرمشق زندگی کنند. البته در این میان قشر بالا نیز کوشش می کنند به سرعت معیارها و ارزش های خود را مارک دار کرده و به مدهای جدیدتری روی بیاورد و با تغییر لباس و نوع آرایش خود تفاوت و برتری خود را به دیگران نمایان سازد.[۳]

۲٫ فشار اجتماعی

از دیگر اموری که برای گرایش به مدگرایی انگیزه برخی افراد می گردد، فشارهای اجتماعی است، به عنوان نمونه در بازار رقابت جنسی که از ویژگی های سرمایه داری است، زنان ناگزیرند برای رسیدن به امنیت با زنان دیگر رقابت کنند، بر مبنای این رویکرد زنان از روی هوی و هوس به لوازم آرایش روی نمی آورند، بلکه به علت فشار اجتماعی است که از آن استفاده می کنند.[۴]

۳٫ مخالفت با حاکمیت سیاسی

در بخشی از مباحث جامعه شناسی، به موضوع تاثیرپذیری افراد از پدیده ها و کنش های سیاسی پرداخته شده، که به موجب آن، فرد زمانی که به هر علت –به جا یا نا به جا – با موجودیت سیاسی حاکم مخالف شود یا بخشی از عملکرد آن را نپسندد و از سویی نتواند به واکنشی ستیزه جویانه دست زند، مخالفت خود را در رفتارهای اجتماعی ظاهر می سازد. اگر حاکمیت سیاسی و اجتماعی با مذهب گرایان است، او سعی میکند هرچه نشان مذهب دارد از خود دور سازد و بر ضد آن موضع گیری کند.[۵] کما اینکه اولین مدهایی که در جهان شکل گرفت همچون بیتل ها «Beetele » و هیپی ها «Hippie » و یا پانک ها «Pank» با همین انگیزه شکل گرفتند.

ادامه دارد …

نویسنده: خانم حدیثه اسفندیار

منابع:
۱٫ موسوی؛ سید حسن (۱۳۹۴)، مد و مدگرایی و جایگاه آن در سبک زندگی اسلامی، انتشارات بوستان کتاب، قم، چاپ اول
۲٫ ابراهیمی هرستانی؛ احمد (۱۳۹۰)، تأملی بر مُدگرایی، سایت راسخون.
۳٫ شجاعی؛ محمد صادق (۱۳۸۸) جوانان و مد گرایی، سایت راسخون.

پی نوشت : [1] . فرهنگ معین، ج ۳، ص ۳۹۵۷٫[۲] . همان.[۳] نک: فرامرز رفیع پور، جامعه روستایی و نیازهای آن، چاپ دوم، تهران، شرکت سهامی انتشار، ۱۳۷۰٫[۴] دکتر مریم رفعت جاه، «هویت انسانی زن در چالش آرایش و مد»، فصلنامه کتاب زنان، شماره ۳۸، زمستان ۱۳۸۶، ص۱۳۵٫[۵] نک: یوسف غلامی، اخلاق و رفتارهای جنسی، ص۲۰۴٫